07/05/2022
wat kost dat nou, zo'n stinger?
Door de oorlog in Oekraíne wordt in de meeste Europese landen het defensiebudget fors verhoogd. Oorlogstuig is een kostbaar grapje, zie de hallucinerende aanschafwaarde van de F-35 ( € 80 miljoen per stuk) of van een modern marine-fregat (€ 1 miljard).
F-35 tijdens testvlucht in 2018 (bron: ministerie van defensie)
Maar zodra de wapens daadwerkelijk ingezet worden, komen er nog eens forse operationele kosten bij. Het laten vliegen van één F-35 kost al €25.000 per uur aan besturing en onderhoud.
Relatief kleine wapens zoals een halfautomatisch HK-416 geweer (in gebruik in het Nederlandse leger), koop je in de VS gewoon voor $ 450. Ga je er echter mee schieten, dan kost een kogel $0,20 tot $0,50. Zo'n wapen kan 700- 1000 kogels per minuut afvuren. Als je een beetje vuurgevecht hebt, lopen de kosten razendsnel op.
Laat ik hier even inzoomen op het wapengebruik in Oekräine. Zo zijn er in de eerste weken veel Russische T-72 tanks uitgeschakeld met Javilin anti-tankraketten. Zo'n T-72 is nog een oud model en kost tussen de $ 1 en 2 miljoen, een Javilin lanceer unit kost zo'n $ 240.000, een 'losse' raket vervolgens $ 80.000.
Lanceren van een Javelin raket tijdens oefening in 2019 (bron: wikimedia, Lian Hatcher)
Het Oekräiense leger maakt voor het belagen van tanks gebruik van Bayraktar drones, die tussen de 1 en 5 miljoen dollar kosten, de raketten die je ermee af kunt schieten zijn zo'n $25.000 per stuk. De Bayraktar is wat log en langzaam, maar vrij goedkoop.
De Amerikanen gebruiken Reaper Drones voor $ 39 miljoen die gebruik maken van Hellfire missiles voor $70.000 per stuk (simpele variant).
Dan zijn er veel kleinere drones, zoals de Switchblade drones, ook wel 'kamikaze drones' genoemd, waarmee je licht gepantserde voertuigen kunt uitschakelen. Kosten zo'n $ 6.000 per stuk.
Stinger bij een oefening in 2009: met nepraket, anders wordt het wel erg duur
(bron: wikimedia, C. Quin)
Helikopters en drones schiet je uit de lucht met Stinger luchtdoelraketten: vanaf $ 40.000 per raket.
Dit zijn de zogenaamde lichtere wapens. De prijskaartjes van het zwaardere materieel liggen dan ook nog een slag hoger.
Een raket waarmee je een schip kunt uitschakelen, zoals de Russische KH-35 en de Oekraïense variant, de Neptune, kost minstens $500.000. De Amerikaanse variant, de Tomahawk 'cruise missile', kost al snel 2 miljoen. Een Neptune- raket heeft vermoedelijk het Russische vlaggenschip Moskva tot zinken gebracht. Nu kost een modern eenvoudig fregat al snel 1 miljard euro (zie hierboven). De Moskva was een slag groter maar wat ouder: er zal dan toch zeker $2 tot $ 3 miljard op de zeebodem rusten.
Patriot lanceersysteem van de Duitse luchtmacht (2005) (bron: wikimedia)
Vergelijkbare prijzen gelden voor luchtdoelraketten. deze heb je nodig om straaljagers te kunnen treffen. De Patriot (PAC3) die we zelf hebben, kost minstens $ 2-3 miljoen per raket. De ‘concurrent’, de Russische S-400 is ongeveer de helft goedkoper.
T-90 op de meiparade in Moskou, 2013 (bron: wikimedia, Vitaly V. Kuzmin)
De modernste tanks zoals de Russische T-90 of de Amerikaanse Abraham M1's kosten al snel $ 5-6 miljoen.
De Oekraïners beschikken inmiddels over Amerikaanse kanonnen van de modernste soort: de M-777 155mm houwitsersworden ingezetaan het oostelijk front. Ze kosten ongeveer $ 700.000 plus $1000 per afgeschoten granaat. Je kunt er ook geleide Excalibur granaten er mee schieten, die minstens $30.000 per stuk kosten, maar dan raak je ook bijna altijd je doel over een afstand van 40 kilometer.
M-777 in actie in Afghanistan 2009 (bron: wikimedia, John Mallard)
Dan zijn er nog de vliegtuigbommen. Je hebt de 'domme' bommen, die naar gelang het gewicht tussen $ 4.000 en $ 16.000 kosten. En je hebt de precisie bommen met ingebouwde geleide systemen, variërend vanaf licht en eenvoudig voor zo'n $ 25.000-$40.000 tot halve robots die een doel kunnen volgen en zelfs nog bij de meest extreme weersomstandigheden kunnen raken. Zoals de SDB-II-stormbreaker van Boeing: $ 200.000. (Op basis van aardig overzicht via the nerds van the drive.com)
SDB-II-stormbreaker: eigenlijk een vliegende robot
Tot zover dit kostenoverzicht. Wel met een kleine kanttekening: ik heb me hier vooral beperkt tot de direct zichtbare materiaalkosten. Als je achtterliggende kosten mee zou rekenen kun je de meeste genoemde prijzen wel makkelijk verdubbelen. Een compleet lanceersysteem van Patriot raketten kost al snel $ 1 miljard zonder enige raket. geschoten te hebben (zie via 'unit costs' op de wikipedia pagina).
Het zijn toch allemaal hallucinerende bedragen. Ze zijn zeker nog een extra reden om het hoofd koel proberen te houden en te blijven zoeken naar andere oplossingen om conflicten te voorkomen dan wel te beëindigen. In dit verband wilde ik toch ook eens weten hoeveel geld er nu toch eigenlijk door de Navo en Rusland uitgegeven wordt aan defensie. Zie daartoe: NAVO uitgaven vergeleken met Rusland en China.